TY - JOUR ID - 39934 TI - بررسی مواجهه کلینی و صدوق با احادیث مربوط به اراده خداوند JO - فصلنامه تحقیقات کلامی JA - FTK LA - fa SN - 2345-3788 AU - اقوام کرباسی, اکبر AD - استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و عضو پیوسته انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 7 IS - 25 SP - 87 EP - 108 KW - شیخ صدوق KW - کلینی KW - اراده KW - مراتب فعل KW - اراده تکوینی KW - اراده تشریعی KW - اراده حتمی KW - اراده غیرحتمی DO - N2 - ثقة‌الاسلام کلینی و شیخ صدوق، دو محدث بزرگ امامیه و صاحب دو اثر گران‌سنگ حدیثی الاصول من الکافی و التوحید، هر کدام میراث‌برِ جریانی از تاریخ حدیث و کلام روایی امامیه هستند که بر پایه الگو و نظام معرفتی خویش، روایات مرتبط با اراده خداوند را گزینش و تبویب کرده‌اند. نقاط اشتراک نظر این دو محدث عظیم‌الشأن همانند حدوث اراده، صفت فعل بودن، حتمی و غیرحتمی بودن و پوشش عالم تکوین و تشریع و... اگرچه فراوان است، اما بارزترین نقطه افتراق شیخ صدوق و کلینی، در نحوه ارائه مضامینِ دیگریِ از مطالبِ مرتبط با اراده خداوند، هم‌چون مراتب فعل الهی است. کلینی اگرچه بر حسب روایاتی به ذومرتبه بودن فعل خداوند معتقد است، اما شیخ صدوق همین مضامین را احتمالاً از آن رو که قرابتی با جبر در افعال دارد، نقل نکرده و وجهه همتِ خویش را بیان نقشِ الهی در مشیتِ آدمی، و نشان دادن عمومیت و شمول اراده و مشیت خداوند قرار داده است.   UR - https://www.tkalam.ir/article_39934.html L1 - https://www.tkalam.ir/article_39934_cd41a04cce2d77d9a42d2a26b60ccdbf.pdf ER -