بررسی دیدگاه فیاض لاهیجی در وجودشناسی صفات ذاتی خدا و سازگاری آن با مبانی فلسفی وی

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد تمام و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و عضو پیوسته انجمن کلام اسلامی حوزه

2 عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

3 نویسنده مسئول، دانش‌آموخته سطح3 جامعة الزهرا(س) و دانشجوی دکتری کلام امامیه پردیس فارابی دانشگاه تهران و عضو پیوسته انجمن کلام اسلامی حوزه

چکیده

در مسئله وجودشناسی صفات ذاتی خداوند چهار نظریه اصلی مطرح شده است که عبارتند از: عینیت ذات و صفات، زیادت صفات بر ذات، نفی صفات و نیابت ذات از صفات، و احوال. فیاض لاهیجی از فیلسوف- متکلمان مدرسه فکری اصفهان از یک سو دیدگاه عینیت فیلسوفان و از سوی دیگر، دیدگاه نیابت برخی متکلمان را مطرح می‌کند. این مقاله درصدد کشف دیدگاه واقعی فیاض بر اساس مبانی فکری اوست. به نظر می‌رسد بر اساس مبانی صدور، ضرورت و سنخیت علیت و اشتراک معنوی وجود، لاهیجی باید در وجودشناسی، دیدگاه عینیت و در معناشناسی، الهیات اثباتی را قبول داشته باشد و استفاده از واژه نیابت به دلیل خلط دو دیدگاه عینیت و نیابت و عدم درک تفاوت این دو نظریه و مبانی و آثار متفاوت آن‌ها است.

کلیدواژه‌ها