آسیب‌‌شناسی غلوپژوهی در اندیشه سلفی‌‌گری ایرانی

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

بنیاد معارف

چکیده

جریان سلفی‌‌گری ایرانی به جهت فهم نادرست در تشخیص شأن امامان، در اسناد معرفتی، همانند برخی روشنفکرنماها دچار قصور و تفریط شده و هر صفت یا فضیلتی را برای امامان به بهانه غلو انکار کرده‌‌اند. مقاله حاضر کاوشی در آسیب‌‌شناسی پدیده غلو از نگاه این جریان نوپا است که با ارائه شواهد، به تبیین معناشناختی، مضامین‌‌شناسی، شاخصه‌‌ها و بسترهای غلو از نگاه این جریان پرداخته است. در اندیشه این گروه فرابشری بودن، مخالفت با قرآن و غالی‌‌بودن یا اتهام به غلو در گزارش‌‌گر حدیث، سه معیار در غالیانه بودن یک باور است. عدم توجّه به تفکیک دقیق معنای فرابشری، استبعادات عقلی و مقایسه مقام‌‌های ائمه با نوع تصوّرات خویشتن، عدم توجّه به خانواده آیات در یک موضوع یا به عبارتی جمیع آیات در کنار هم، عدم‌‌تفکیک بین استقلالی یا عدم‌‌استقلالی بودن مقامات فوق‌‌بشری و تأثیرپذیری نادرست از دانش رجال از مهم‌‌ترین علل توهم چنین ایراداتی هستند. این جریان تجدیدنظرطلب، بسترهای متفاوتی نیز برای این پدیده ذکر کرده‌‌اند که قابل‌‌تأمّل و بررسی هستند.

کلیدواژه‌ها