ارزیابی و نقد دیدگاه فردریک ابرت تننت در باب نظم جهان به عنوان یک کل

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه اموزشی فلسفه وکلام اسلامی دانشگاه قم

چکیده

رابرت تننت از اولین فیلسوفانی است که سعی داشته است تا نزاع برهان نظم و نظریه تکامل را برطرف سازد. او با پذیرش نظریه تکامل، بر کیفیت هدفمند فرآیند تکاملی تأکید دارد. تقریر استقرایی وی از برهان نظم، بر پایه وجود نظم در جهان به مثابه یک کل، مبتنی است و جهان را با کثرتی درهم‌‌تنیده از شش‌‌گونه سازگاری به تصویر می‌‌کشد. از امتیازات این برهان، ابتناء بر جنبه‌های معرفت‌شناسانه و هستی‌‌شناسانه زیبایی در جهان طبیعت است. در این پژوهش، ابتدا با روش توصیفی- تحلیلی، استدلال تننت تقریر شده و پس از آن بر اساس اندیشه اسلامی، ارزیابی مناسبی از این استدلال انجام گرفته است. یافته‌‌های تحقیق نشان می‌‌دهد که دیدگاه تننت در باب جهان به عنوان یک کل، قابل مقایسه با نظریه وحدت شخصی عالم طبیعت در تفکر اسلامی است و نظریه تکامل ـ بر فرض صحت ـ با اثبات تدبیر در کل عالم منافاتی ندارد.‌‌

کلیدواژه‌ها