به ادعای برخی روشنفکران معاصر، عقلانیت و معنویت از نیازهای غیرقابل چشمپوشی بشر است، در حالی که دینداری نه تنها از نیازهای بشر نیست، که خود مانعی است بر سر راه تأمین برخی از آنها. دینداری با عقلانیت قابل جمع نیست، و چون نمیتوان از عقلانیت چشم پوشید، لاجرم باید از معنویتِ دیندارانه دست شست. در این مقالۀ کوتاه، تنها به بررسی یک بخش از این ادعا میپردازیم: ادعای امتناع جمع دینداری و عقلانیت. توضیح خواهیم داد که دینداری، به معنی عام کلمه، نسبت به عقلانیت و عدم عقلانیت خنثاست؛ اگرچه دینداری، مستلزم اطاعت محض هست، مستلزم اطاعت کورکورانه و بیمبنا نیست؛ و آنچه با عقلانیت ناسازگار است، اطاعت کورکورانه و بیمبناست و نه اطاعت محض.