رابطۀ ربوبیت توحیدی و عنایت الهی در نظام اندیشۀ قرآنی

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود

2 استادیار پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام

چکیده

مسئله توحید ربوبی و تحلیل نگاه قرآن به آن، محور نگاشتۀ حاضر است. از حوزه‌های پیوند یافته با توحید ربوبی، عناوین هدایت، نصرت، امداد و همانند آن است که در نظام فلسفی از آن با عنوان «عنایت» یاد می‌شود. ترابط میان این عناوین و مسئله توحید ربوبی از آن روست که بیشترین عقاید شرک‌آمیز از مراحلی پس از پذیرش وجود خدا و باور به آفریننده بودن الله نسبت به جهان آغاز می‌شود. آیات قرآن بیان‌گر آن است که بدکیشان، به توحیدِ در خالقیت باورمند بوده و در مرتبۀ ربوبیت و متلازم با آن، یعنی توحید در عبادت دچار شرک شده‌اند. آنچه پژوهۀ پیش‌رو به آن رهنمون شده است، پس از شناخت‌یابی به ماهیت توحید ربوبی، اثبات شکل‌گیری ربوبیت الهی از دو مؤلفه علم و قدرت مطلق خداوندی در کنار ارادۀ آزاد الهی است.

کلیدواژه‌ها