2
دانشیار دانشکدۀ الهیات دانشگاه فردوسی مشهد (نویسنده مسئول)
3
دانشیار دانشکدۀ الهیات دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
یکی از مباحث چالشبرانگیز در حوزۀ تفکر سلفی، نوع رویکرد خاصّ این جریان به مسئله «توسل به اموات» است. در این راستا طرح، نقد و ریشهیابی رویکرد آلوسی، به مثابۀ مفسرِ منتسب به سلفیه، میتواند مدنظر قرار گیرد. با رویکرد جامعنگر به آراء آلوسی در این حوزه درمییابیم که اندیشۀ وی در این حوزه، از نوعی تهافت و عدم انسجام درونی رنج میبرد و توافقِ تامّی با رویکرد افراطی سلفیها در این مسئله ندارد. منظور داشتن نوع نگاه معناشناسانه و هستیشناسانۀ آلوسی میتواند در ریشهیابی این مسئله، راهگشا باشد. معناشناسی متمایز آلوسی نسبت به سلفیها در حوزۀ توحید الوهی و ربوبی، در کنار نوع نگاه هستیشناسانۀ وی که در مباحثی چون: علم غیب، حیات برزخی، سماع موتی و... متبلور بوده و با تلقی سلفیه تمایزاتی دارد، میتواند نگاه معرفتشناسانۀ متفاوت وی به مسئله توسل را در تطبیق با اندیشۀ سلفیه، توجیه کند.