دانشآموختۀ سطح سه حوزۀ علمیۀ قم و دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی دانشگاه قم
چکیده
برخی فیلسوفان و مفسران اعتقاد دارند عبارت «أَوَلَمْ یَکْفِ بِرَبِّکَ أَنَّهُ عَلى کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ» (فصلت: 53) بر برهان صدیقین دلالت دارد. در مورد چگونگی این دلالت، سه تقریر وجود دارد که هر سه مبتنی بر پیشفرضهایی برونمتنی و درونمتنی است که قابل اثبات نیست. در این نوشتار، پس از بررسی پیشینۀ این تفسیر، سه تقریر با توجه به پیشفرضها بررسی شده است. یکی از این تقریرها، تقریری نو است که علامه طباطبائی(ره) آن را مطرح نموده و آیتالله جوادی آملی از آن استقبال کرده و مبتنی بر این است که واژۀ «شهید» به معنای «مشهود» باشد. در نقد این تقریر، استدلالهایی که برای اثبات دلالت واژۀ «شهید» بر معنای «مشهود» مطرح شده، مورد نقد قرار گرفته است. نتیجۀ این مباحث، نشان میدهد این عبارت نمیتواند بر برهان صدیقین دلالت داشته باشد.