1
دانشآموخته مطالعات شبه قاره هند، دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران
2
دانشیار دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران
چکیده
آیین «سیک» به اعتقادِ بسیاری، حاصل ترکیب آموزههای اسلامی و برهمایی است. باید آیین سیک را بیشتر شناخت، تا راه برای نقد کلامیِ آن گشوده شود؛ از این رو، برای فراهم آوردن مقدمات این کار، عقاید مبنایی آن را با آموزههای اسلامی ـ شیعی مقایسه میکنیم. در خداشناسیِ اسلامی از توحیدِ در ذات، صفات، افعال و عبودیت گفته میشود که اساس دین است. در آیین سیک، مفهوم «یگانگی» گرانیگاه است. خدای «متعال» و «در همهجا حاضرِ» سیکها، خالقِ جهان است؛ همانطور که در اسلام عقیده این است. بنا به فرجامشناسیِ اسلامی، روح هنگام مرگ از بدن جدا میشود، تا روز قیامت در عالم برزخ میماند، روز قیامت به بدن میپیوندد و در درگاه عدل الهی حاضر میشود؛ ولی سیکها به «آواگوان» به معنای چرخه تولد و مرگ معتقدند. آیین سیک در خداشناسی با اسلام قرابت دارد و متأثر از آن است، اما در بحث فرجامشناسی با آیینهای برهمایی و هندی قرابت دارد.