%0 Journal Article %T چیستیِ «لطیف الکلام» و جایگاه آن در دانش کلام %J فصلنامه تحقیقات کلامی %I انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه %Z 2345-3788 %A سبحانی, محمدتقی %A برنجکار, رضا %A منتظری, محمدحسین %D 2018 %\ 02/20/2018 %V 5 %N 19 %P 119-140 %! چیستیِ «لطیف الکلام» و جایگاه آن در دانش کلام %K لطیف الکلام %K جلیل الکلام %K امور عامه %K مسائل غیرالهیاتی %K جهان‌شناسی %K فعل‌شناسی %K معرفت‌شناسی %R %X با مطالعۀ آثار کلامیِ دوران متقدم درمی‌یابیم «لطیف الکلام» عنوانی است که در مقابل «جلیل الکلام» به کار می‌رود و گویای طبقه‌بندی خاصی در مباحث دانش کلام‌ است؛ اما چیستیِ مباحث لطیف، ویژگی­ها و جایگاه آن در دانش کلام، پرسش‌های درخور توجهی است که کمتر بدان پرداخته شده است. مطالعات تاریخی ـ کلامی نشان می­دهد در ادوار نخستین تمدن اسلامی، متکلمان علاوه بر آن‌که عهده‌دار پاسخ دربارۀ مسائل اعتقادی و الهیاتی مذهب خود بودند، پیش از سایر اندیشمندان مسلمان، خود را متکفّل تحقیق و پاسخ‌دهی به پرسش‌های عامّ و بنیادین معرفتی می‌دانستند. بعدها در دانش کلام برای پاسخ به این مسائل، حوزۀ خاصی در نظر گرفته شد که در آن به مسائل عام، بنیادین و غیرالهیاتی می­پرداختند و در مقدمۀ دانش کلام از آن بحث کرده، از آن برای تبیین و مدلل ساختن مسائل مختلف دانش کلام بهره می­بردند. از این مسائل به «لطیف الکلام» یاد می­شود که در برابر مسائل اعتقادی دینی قرار داشت و در دسته‌بندی فراگیر، به «جلیل الکلام» نام­گذاری می­گردد. مسائل کلام لطیف در سه بخش مسائل جهان‌شناختی، فعل‌شناختی و معرفت‌شناختی قابل طبقه‌بندی است. %U https://www.tkalam.ir/article_38935_78bd9496293c17eb9076d87e742cfccf.pdf