TY - JOUR ID - 38814 TI - گسترۀ مسئولیت انسان از دیدگاه قاضی عبدالجبار همدانی JO - فصلنامه تحقیقات کلامی JA - FTK LA - fa SN - 2345-3788 AU - ایزدی, جنان AU - هراتیان, مرضیه AD - استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه اصفهان. AD - دانشجوی کارشناسی ارشد کلام اسلامی، دانشگاه اصفهان. Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 3 IS - 10 SP - 105 EP - 126 KW - مسئولیت KW - فعل مباشر KW - فعل متولد KW - قاضی عبدالجبار DO - N2 - در نگاه متکلمان معتزلی، عدالت خداوند و اختیار انسان، مسئولیت انسان در قبال افعال وی را به­ دنبال دارند. مسئله اساسی این است که چه افعالی به انسان منتسب هستند و انسان فاعلِ آن‌ها به­ شمار می‌رود؟ ضرورت تحقیق در این مسئله، در نسبتِ مستقیمِ فاعلیت انسان با گسترۀ مسئولیت‌های حقوقی و اخلاقی اوست که از مسائل فلسفی و اخلاقی معاصر است. از آن‌جا که قاضی عبدالجبار به طور مستقیم به این مسئله نپرداخته است، در این مقاله با روش تحلیلی ـ منطقی به استنباط آن از آرای وی در مسائل مرتبط می‌پردازیم. قاضی عبدالجبار انسان را مسئول افعالی می­داند که قدرت، علم و اختیار بر انجام آن‌ها داشته باشد. وی ضمن باطل دانستن نظریۀ کسب و نظریۀ طبع، انسان را فاعل افعال مباشر و متولد خویش می­شمارد.  UR - https://www.tkalam.ir/article_38814.html L1 - https://www.tkalam.ir/article_38814_a30782113778472710d8d43270339212.pdf ER -