TY - JOUR ID - 38935 TI - چیستیِ «لطیف الکلام» و جایگاه آن در دانش کلام JO - فصلنامه تحقیقات کلامی JA - FTK LA - fa SN - 2345-3788 AU - سبحانی, محمدتقی AU - برنجکار, رضا AU - منتظری, محمدحسین AD - استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و عضو انجمن کلام اسلامی حوزه. AD - استاد دانشگاه تهران و عضو انجمن کلام اسلامی حوزه. AD - دانش آموختۀ دکتری کلام امامیه، پردیس فارابی دانشگاه تهران و عضو انجمن کلام اسلامی حوزه. Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 5 IS - 19 SP - 119 EP - 140 KW - لطیف الکلام KW - جلیل الکلام KW - امور عامه KW - مسائل غیرالهیاتی KW - جهان‌شناسی KW - فعل‌شناسی KW - معرفت‌شناسی DO - N2 - با مطالعۀ آثار کلامیِ دوران متقدم درمی‌یابیم «لطیف الکلام» عنوانی است که در مقابل «جلیل الکلام» به کار می‌رود و گویای طبقه‌بندی خاصی در مباحث دانش کلام‌ است؛ اما چیستیِ مباحث لطیف، ویژگی­ها و جایگاه آن در دانش کلام، پرسش‌های درخور توجهی است که کمتر بدان پرداخته شده است. مطالعات تاریخی ـ کلامی نشان می­دهد در ادوار نخستین تمدن اسلامی، متکلمان علاوه بر آن‌که عهده‌دار پاسخ دربارۀ مسائل اعتقادی و الهیاتی مذهب خود بودند، پیش از سایر اندیشمندان مسلمان، خود را متکفّل تحقیق و پاسخ‌دهی به پرسش‌های عامّ و بنیادین معرفتی می‌دانستند. بعدها در دانش کلام برای پاسخ به این مسائل، حوزۀ خاصی در نظر گرفته شد که در آن به مسائل عام، بنیادین و غیرالهیاتی می­پرداختند و در مقدمۀ دانش کلام از آن بحث کرده، از آن برای تبیین و مدلل ساختن مسائل مختلف دانش کلام بهره می­بردند. از این مسائل به «لطیف الکلام» یاد می­شود که در برابر مسائل اعتقادی دینی قرار داشت و در دسته‌بندی فراگیر، به «جلیل الکلام» نام­گذاری می­گردد. مسائل کلام لطیف در سه بخش مسائل جهان‌شناختی، فعل‌شناختی و معرفت‌شناختی قابل طبقه‌بندی است. UR - https://www.tkalam.ir/article_38935.html L1 - https://www.tkalam.ir/article_38935_78bd9496293c17eb9076d87e742cfccf.pdf ER -