1
استادیارگروه معارف اسلامی- دانشکده الهیات- دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
2
رییس انجمن کلام اسلامی حوزه
چکیده
مهمترین جنبه دفاعی علم کلام، پاسخ به شبهات اعتقادی است. قرآن‌کریم به عنوان اساسی‌ترین منبع اسلامی، به شبهات اعتقادی پاسخ داده و بخشی از کارکرد آن، معطوف به این موضوع است. در این نوشتار، ضمن بیان شاخصه‌های پاسخ‌گویی موفق به شبهات و سؤالات، نحوه به‌کارگیری آنها توسط قرآن در پاسخ به شبهات اعتقادی را مورد بررسی و تحلیل قرار خواهیم داد. این بررسی می‌تواند، مدل و تصویر روشنی از جهت‌گیری‌های کلی قرآن در این زمینه ارائه دهد. اقناع کامل مخاطب با ابزارهای مشروع و صحیح، اهتمام به هدایت و ایجاد زمینه و فرصت اصلاح، توجه به مخاطب و در نظرگرفتن شرایط و خصوصیات او، استحکام و اتقان در عین ساده و روان بودنِ پاسخ‌ها، تکیه بر دلیل و برهان و ارائه پاسخ در فضایی آرام و به دور از تشنج، مهمترین شاخصه‌هایی است که توسط قرآن، در پاسخ به شبهات اعتقادی به نحو دقیق و کامل به‌کارگرفته شده است. شاخصه‌های فوق، با اهداف و انتظارات قرآن از پاسخ به شبهات همسو بوده و در شکل‌گیری و انتخاب روش و محتوای پاسخ، نقش تعیین‌کننده‌ای دارند.
)