شیخ مفید و مسئله ارزش داوریِ عقل در حوزه دین

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب.

2 پژوهشگر جامعةالمصطفی و دانشجوی دکتری دین پژوهی

چکیده


شیخ مفید، متکلمی عقل‌گراست که تلاش می­ کند گزاره‏ های کلامی و فقهی را با استدلال عقلانی تبیین کرده و اندیشمندان را به سوی ایمانِ استدلالی دعوت کند. در نظر او، عقل نه تنها ابزاری در جهت فهم معارف دینی است، بلکه در برخی موارد از نوعی استقلال برخوردار بوده و منبعی در جهت فهم دین و گزاره ­های دینی به حساب می‌آید. به نظر شیخ مفید، عقل قادر است به تنهایی و بدون وساطت خطاب شرعى، احکامی را صادر کند که از اعتبار قطعى برخوردارند. این مقاله تلاش خواهد کرد ضمن تحلیل رویکرد خردگرایانه شیخ مفید، ارزش و جایگاه عقل در فهم معارف و گزاره­ های دینی را از منظر او تبیین کرده و نگرش وی در باب رابطه عقل و نقل را نشان دهد. روش این مقاله در مراجعه با آرا، استنادی و در تبیین محتوا، تحلیلی ـ تبیینی است.

کلیدواژه‌ها