TY - JOUR ID - 39771 TI - فلسفه تأسیس مکتب اشاعره JO - فصلنامه تحقیقات کلامی JA - FTK LA - fa SN - 2345-3788 AU - قدردان قراملکی, علی AD - دانشجوی دکتری دانشگاه معارف اسلامی قم / عضو پیوسته انجمن کلام اسلامی Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 6 IS - 22 SP - 85 EP - 102 KW - اشعری KW - اشاعره KW - معتزله KW - فلسفه‌های مضاف KW - علل معرفتی و غیرمعرفتی DO - N2 - بررسی فلسفۀ جدایی «اشعری» از مکتب پیشین خود «معتزله»، از مسائل تاریخی کلامی و امروزه جزو مسائل فلسفه‌های مضاف است که در بین متکلمان اهمیت دارد. نویسنده در این مقاله ضمن تفکیک موضوع در دو مقام «فلسفۀ کناره‌گیری اشعری از معتزله» و «فلسفۀ تأسیس مکتب اشاعره»، به بررسی علل این دو محور پرداخته است. در مقالۀ حاضر، فلسفۀ تأسیس مکتب اشاعره در دو فلسفۀ سلبی و اثباتی مورد بحث قرار می‌گیرد. در فلسفۀ سلبی عوامل مؤثر در کناره‌گیری به دو قسم «معرفتی = دلیل‌گرایانه» و «غیرمعرفتی = علت‌گرایانه» تقسیم شده است. ادلۀ معرفتی (کاستی‌های معرفتی مکتب اعتزال و جلوگیری از شیوع عقاید افراطی اهل حدیث) نسبت به علل غیرمعرفتی (دستور پیامبر در عالم رؤیا، تغییر حاکمیت و دنیاطلبی) نقش مؤثرتری داشته است. در بحث فلسفۀ اثباتی دو عامل: جمع رویکرد عقلی و نقلی (معتزله و اهل حدیث) و رقابت با ابوهاشم برای تصدی ریاست مکتب اعتزال، مورد تحلیل قرار می‌گیرد. UR - https://www.tkalam.ir/article_39771.html L1 - https://www.tkalam.ir/article_39771_95d4659e3bd9c211acddf6c20f9d25b1.pdf ER -