هم‌آوردی سیدمرتضی با معتزله در مسئله افضلیت انبیا بر ملائکه

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.

2 دانش آموخته سطح چهار حوزه

چکیده

دو فرقۀ کلامی شیعه و معتزله در مسائل گوناگونی اختلاف دارند. سید مرتضی، سرآمدِ متکلمان امامیه در قرن چهارم و پنجمِ هجری که به ناحق به اعتزال متهم شده، به نقد یکی از مسائل اختلافی با معتزله پرداخته و در تقابل با این جریان، به افضلیتِ پیامبران بر ملائکه معتقد است. وی هرچند با نقد ادلۀ له و علیه مدعای معتزلیان مبنی بر افضلیت ملائکه بر پیامبران، رأی شیعه را اختیار می‌کند، در ادلۀ عقلی و نقلیِ امامیه نیز خدشه می‌کند و مبنای پذیرش قول امامیه را اجماع علمای این طایفه می‌داند. به نظر می‌رسد در مجموع، نظرِ سید مرتضی دربارۀ مسئله تفاضل قابل قبول باشد، چراکه ادلۀ ذکرشده قابل مناقشه است و نمی‌توان با تکیه بر آن‌ها، رأی قاطعی اتخاذ کرد.

کلیدواژه‌ها