تحلیل مبانی عقلی و نقلی تسلیم‌پذیری در برابر اهل بیت علیهم السلام

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری علوم قرآن و حدیث پردیس فارابی دانشگاه تهران، نویسنده مسئول

2 استاد گروه علوم قرآن و حدیث پردیس فارابی دانشگاه تهران

3 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث پردیس فارابی دانشگاه تهران

چکیده

لزوم تسلیم در برابر معصومان ع از مهم‌ترین آموزه‌های شریعت اسلامی است که دامنۀ آن بر اساس اندیشه شیعی، تا تسلیم در برابر اهل‌‌بیت ع امتداد دارد. شناخت درست تسلیم‌‌پذیری و تبیین منطقی آن، مستلزم تحلیل مبانی این آموزۀ دینی است. نظر به اهمیت تسلیم‌‌پذیری و نقش مؤثر آن در تحصیل ایمان، عدم آگاهی از مبانی تسلیم، به برداشت‌‌های نادرستی چون تحمیل اجباری سخن بر مخاطبان می‌انجامد و تصویری نامعقول از آن در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند. در پژوهش حاضر مبانی عقلیِ تسلیم بر اساس عصمت اهل‌‌بیت ع و نیز نارسایی عقل بشری تبیین می‌‌گردد. هم‌چنین آزمون مؤمنان، رویکرد تقیه‌‌ای، وقوع تشابه در کلام معصومان ع و صعب و مستصعب بودن امر ایشان، از مبانی نقلی تسلیم‌‌پذیری به شمار می‌‌رود. از ره‌‌گذر این جستار، مشخص می‌‌شود الزام به تسلیم در برابر اهل‌‌بیت ع، به معنای پیروی کورکورانه و مسکوت گذاشتن عقل در پذیرش موضوعات دینی نیست، بلکه بر مبانی متقنی مبتنی است که عقل را در برابر ضرورت تسلیم متقاعد می‌‌کند.

کلیدواژه‌ها