مناسبات امامیه و کیسانیه در عصر حضور امامان

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

دانش پژوه سطح 4 رشته زبان و ادبیات عربی جامعة المصطفی و پژوهشگر تاریخ کلام بنیاد فرهنگ جعفری

10.22034/ftk.2024.1983325.1443

چکیده

کیسانیه از نخستین نحله‌های جداشده از شیعه و یکی از فرق مهم سده‌های اولیۀ اسلامی بوده که پیدایش آن با قیام مختار و ادعای جانشینی و امامت محمد حنفیه همراه است. سخن از مناسبات میان کیسانیه و امامیه کمک شایانی به شناخت تاریخ و اندیشۀ شیعه خواهد کرد. ازاین‌رو این پژوهش به‌عنوان سؤال اصلی به بررسی مناسبات میان این دو گروه در بازۀ زمانی حضور امامان پرداخته است. ازآنجاکه در ابتدای امر کیسانیه و امامیه تفاوت زیادی از نظر اندیشه و آراء نداشته و صرفاً در مصداق امامت با یکدیگر اختلاف داشته‌اند، تعاملات میان این دو گروه بیشتر به‌صورت همگرایی ظاهرشده است. هرچند امامیه در این دوره به ردّ امامت محمد حنفیه پرداخته و به آگاه‌سازی جامعۀ شیعه در برابر عدم صلاحیت محمد حنفیه در قبول ردای امامت می‌پردازد. اما بانفوذ جریان غلات در درون کیسانیه که عملاً اندیشه‌های اصیل کیسانیه را دگرگون می‌کند این مناسبات بیشتر به‌صورت تقابل‌های فرهنگی و اجتماعی به منصۀ ظهور رسیده است. همچنین امامیه از ورود به هرگونه تحرکات سیاسی کیسانیه در این زمان به‌شدت خودداری کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فصلنامه تحقیقات کلامی
دوره 11، شماره 43
اسفند 1402
صفحه 9-39

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار