1
استادیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه علوم اسلامی رضوی
2
استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه پیام نور، ایران.
چکیده
علی رغم اختلاف در حدود و ثغور، اصل عصمت پیامبران از مسلمات اسلام است. عدم عصمت علمی و عملی در دریافت، حفظ و ابلاغ، به نقض غرض خداوند حکیم انجامیده و محال است. در عین حال ظواهر بعضی از آیات و روایات موهم فقدان برخی مراتب عصمت در انبیاء است. از جمله آیه 24 سوره -مبارکه یوسف(ع) که گاه عدم عصمت حضرت یوسف(ع) از آن برداشت شده است. این شبهه بر تفسیر خاصی از واژه «هَمّ» و برخی تفاسیر در معنای «همّ» و «برهان» بنا شده است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی، در پی پاسخ به این پرسش است که مراد از «هَمّ» یوسف(ع)در آیه شریفه به گونه‌ای که بتوان به شبهه پاسخ داد، چیست؟ و چه دیدگاههایی دراین باره مطرح است؟ در این مقاله نشان داده شده است که مبتنی بر مشکک بودن اراده، میل تکوینی و قصد انجام، هر دو از مراتب حقیقت واحد هستند که واژه «هم» در باره آن بکار رفته است، لذا می توان «هم» حضرت یوسف را به میل طبیعی و «هم» زلیخا را به قصد ارتکاب تفسیر نموده و از این رهگذر به شبهه پاسخ گفت.
)