1
سطح سه حوزه علمیه قم و دروس خارج فقه و اصول و پژوهشگر تاریخ کلام بنیاد فرهنگ جعفری
2
استادیار پژوهشگاه قران و حدیث و عضو پیوسته انجمن کلام اسلامی حوزه
چکیده
یکی از جریان‌‌های انحرافی که از درون جامعۀ شیعه و با عقاید و مناسکی متفاوت ظهور کرد و فعالیت‌‌های متعدد و گستردۀ فرهنگی و اجتماعی در میان خواص و عوام جامعه شیعه از خود بروز داد، جریان غلو بود. فعالیت‌‌های غالیان را می‌‌توان به دو زمینۀ اجتماعی- سیاسی و فکری- فرهنگی تقسیم کرد. از جمله تلاش‌‌های غلات در زمینۀ فرهنگی، می‌‌توان به کوشش آن‌‌ها جهت تحریف کتب اصحاب امامان، انتشار کتب تحریف شده در میان یاران ائمه، جعل و گسترش آموزه‌‌های غیراصیل فقهی و اعتقادی در میان شیعیان و همچنین گسترش اباحی‌‌گری و شریعت‌‌گریزی در میان عموم جامعه اشاره کرد؛ همچنین غلات با بهره‌‌گیری از برخی آموزه‌‌های امامان، سعی در نزدیکی علمی با امامیه داشتند که در این راه به موفقیّت‌‌هایی نیز دست پیدا کردند. اصحاب امامان نیز با تکیه بر آموزه‌‌های اهل‌بیتD به فعالیت و مقابله با برنامه‌‌ها و اقدامات غالیان پرداختند. تألیف کتاب ردّیّه‌‌نویسی علیه غالیان، مناظره و مخاصمه با آنان، معرّفی غالیان به جامعۀ شیعه و نیز ارائۀ لیست راویان مورد اعتماد امامان و رجوع به ائمه برای شناخت گزاره‌‌های اصیل دینی، مجموعه‌‌ای از اقدامات فرهنگی امامیه در مواجهه با غالیان است.
)