نگاهی به ارتداد مسلمانان زمان رسول خدا در قرآن با رویکرد نقد نظریّه عدالت صحابه

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

قم، هییت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

قرآن کریم در آیات پرشماری مسلمانان را مخاطب قرار داده و با برشمردن عوامل و آثار مخرب ارتداد،
آنان را از گرفتار شدن در دام آن بر حذر داشته است؛ همچنین برخی از آیات قرآن به ویژه با ضمیمه -
روایات شأن از ارتداد گروهی از مسلمانان در زمان رسول خدا گزارش کرده و خبری مبنی بر توبه -
آنان دریافت نشده است. از سوی دیگر، از نظر اغلب اهل سنّ ت، همه اصحاب رسول خدا  به علّ ت
برخورداری از فضیلت رؤیت پیامبر و ایمان به آن حضرت، عادل و اهل بهشت هستند و این فضیلت، مانع
از گناه و یا حداقل مرگ بدون توبه آنان است. از عرضه نظریّ ه عدالت صحابه به آیات ارتداد، پاسخ به این
مسئله که آیا ارتداد شماری از مسلمانان دوره رسول خدا با نظریّ ه عدالت صحابه سازگار است، روشن و
معلوم می گردد که این نظریّ ه با ارتداد قابل جمع نیست؛ زیرا وقتی فضیلت صحابی بودن، مانع از ارتداد و
مرگ بدون توبه از ارتداد نیست، به طریق اولی مانع از گناه و مرگ بدون توبه از گناه نیز نیست.

کلیدواژه‌ها