حجیت متشابک منابع معرفت در فهم و تبیین آموزه های اعتقادی

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

عضو هیأت علمی مؤسسه تحصیلات عالی اشراق (هرات – افغانستان)

چکیده

سخن از ربط و نسبت منابع شناخت، در نظام معرفت دینی، اهمیت خاصی دارد. دیدگاه های موجود در این زمینه، از رهیافت های گوناگونی بهره جسته اند؛ برخی عقل را در مقام ثبوت و اثبات مستقل دیده و برخی دیگر نص را کاملاً خودبسنده تلقی کرده اند. در این نوشتار هر دو نگاه، ناتمام معرفی شده و از حجیت متشابک عقل و نقل دفاع شده است. عقل، چه در مقام معناگری و فهم گزاره ها، چه در مقام تبیین و تدلیل آن ها و چه در مقام دفاع، همراه نقل
حرکت می کند. نقل نیز در تنبیه، تقریر، تذکر و تعلیم حقایق به دیگران و کمال یافتن روش، به عقل مدد می رساند؛ در غیر این صورت، عقل به تعلیق، تقلیل و تأویل بی ضابطه آموزه های دینی منتهی شده و نقل نیز از پایگاه بین اذهانی محروم می شود. از آن جا که عقل امدادهای نقل را تصدیق و در ساختار خود هضم می کند، روش شناسی نهاییِ مورد قبول، عقلی است.

کلیدواژه‌ها