کاربست توحید ربوبی در تربیت انسان از منظر قرآن

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران، پردیس فارابی

2 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران، پردیس فارابی.

چکیده

اصلی­ترین هدف خداوند از نزول قرآن، تربیت انسان است و اساسی­ترین آموزه در این مسیر «توحید ربوبی» است. هدف این پژوهش، ترسیم فرآیند تربیت انسان بر مبنای توحید ربوبی در سه مرحله است. مرحلۀ نخست، جهت­دهی به مقولۀ «اتخاذ رب» است که با ابتنای بر انگارۀ «شعور فطری انسان نسبت به خالقیت» و «برقراری پیوند آن با ربوبیت» صورت می­گیرد. مرحلۀ دوم، شکل­گیری شاکلۀ شخصیتی انسان بر مبنای عبودیت است، که از رهگذر «اندیشه­ورزی نسبت به رابطۀ تلازمی ربوبیت با الوهیت» و «اعتلای مبدأ گرایشی اتخاذ رب، یعنی جلب منافع و دفع مضار بر مبنای حبّ عبودی» تحقق می­یابد. مرحلۀ سوم، ناظر به هدف غایی تربیت، یعنی مشاهدۀ عدم استقلال عالم هستی و بازگشت تمامی تدابیر به رب­العالمین است که از رهگذر قوت­بخشی به معرفت ربوبی حاصل می­شود. در این مقاله سعی بر آن است تا کاربست توحید ربوبی در هر کدام از این مراحل مورد کنکاش قرار گرفته و الگویی از آن استخراج شود.
 

کلیدواژه‌ها