بازخوانی و آسیب‌شناسی پروژه‌های تقریبی

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس سطح عالی حوزه علمیه قم، عضو گروه علمی مرکز تخصصی امام‌‌شناسی

2 استادیار پژوهشکده فلسفه و کلام، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران

3 دانشیار گروه مذاهب فقهی دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

4 استاد گروه مذاهب کلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

10.22034/ftk.2023.711893

چکیده

در طول تاریخ همواره کنشگران سیاسی، اجتماعی و جریان‌های مذهبی و عالمان دینی با انگیزه‌های گوناگون برای ایجاد وحدت و تقریب بین مذاهب اسلامی کوشیده‌اند و در برخی دوران پروژه‌هایی را پی گرفته‌اند که حرکت‌ نادرشاه و سید جمال‌الدین اسدآبادی، و پایه‌گذاری «دار التقریب» و «مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی» را می‌توان از مهمترین آنها شمرد. پروژه‌های تقریبی هماره با آسیب‌هایی از جمله: ابهام‌ در اهداف و معنا، و چالش‌های مدیریتی و ساختاری روبرو بوده یا از نبود نظریه‌ای روشن رنج برده‌اند. همچنین به مسائل معرفتی و اختلافات مذهبی که نقطه‌ اساسی تفرقه است کمتر توجه نموده‌اند. این آسیب‌ها به همراه وجود موانعی همچون ناهماهنگی عناصر سیاسی یا دخالت بیگانگان، وجود جریان‌های افراطی و رادیکال دست به دست هم داده و پروژه‌های تقریبی و همبستگی‌های اسلامی را ناکام گذاشتند. از این رو باید به دنبال طرحی نو با رویکردی جامع بود که بتواند از این چالش‌ها و آسیب‌ها نیز عبور کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات